1965’te başlayan bir efsane : Dune
Frank Herbert‘in 6 kitapta topladığı bu Hugo ve Nebula ödüllü, tüm dünyada on beş milyondan fazla kopyası satılan roman serisini her bilim kurgu meraklısı okumamış olsa bile duymuştur.
Türünün yüz karası bir sinema filmi de olan bu kitap serisinin, 3+3 şeklinde 6 bölümlük bir mini dizisi olduğudan ise çok daha az kişi haberdardır ne yazık ki…
Dizilerimizin tatilde olduğu, bilim kurgusal açıdan da kıtlık çektiğimiz bu günlerde Dune’un ilk 3 kitabını okumuş olmaya tekabül edecek 6×1,5 saatlik bir Dune maratonu yapmak istemez misiniz?
Frank Herbert’in 6 kitapta bize sunduğu bu kült eser, televizyon ekranlarına nasıl mı yansıdı?

Frank Herbert's Dune
Frank Herbert’s Dune

Frank Herbert’s Dune

Syfy’ın SciFi olduğu zamanlarda, yıllardan 2000. Frank Herbert’s Dune ismiyle 3 bölümlük bir mini dizi düştü ekranlara.
Senaristliğini ve yönetmenliğini John Harrison‘ın üstlendiği yapımda başrollerde William Hurt, Alec Newman, Saskia Reeves, Ian McNeice, Julie Cox ve Giancarlo Giannini yer alıyordu.
Toplam 265 dakika süren bu mini dizinin, 2002’de yayınlanan “director’s cut” (yönetmenin onaylandığı/öngördüğü kurgu) 295 dakikaydı.

Frank Herbert's Children of Dune
Frank Herbert’s Children of Dune

Frank Herbert’s Children Of Dune

İlk kitabı içeren bu mini dizi tutunca 2003’te yine aynı senarist ve oyuncuların bir kısmı ile ikinci ve üçüncü kitaplarda olan biteni içeren, yine 3 bölümlük Frank Herbert’s Children of Dune ekranla buluştu.
Yönetmenliğini Greg Yaitanes‘in yaptığı bu ikinci mini dizinin başrollerinde ise James McAvoy, Alec Newman, Julie Cox, Daniela Amavia, Alice Krige, Susan Sarandon yer alıyordu.Bu dizi toplamda 266 dakika sürüyordu.
Birinci mini dizi 20 milyon dolara mal olmuş, ancak buna değmişti. Öyle ki kanalın tarihinde yayınlanan en fazla reytingli 3 yapımından ikisi bu iki mini dizi. Her iki dizi de sinematografi ve görsel efektler gibi dallarda Emmy ödülleri aldı.

Konu

Peki bu kadar gürültü koparan bu mini dizilerin konusu ne?

Evrenin ileriki zamanlarında baharat denilen bir madde insan ömrünü uzatmakta, duyularını keskinleştirmekte, kimi insanlara da uzgörü sağlamaktadır. Bu madde aynı zamanda, uzay gemilerinin dümencilerinin uzayda yolunu bulmasını sağlamaktadır. Baharat, evrende tek bir gezegenden çıkmaktadır: Yerli halkın “Dune” adını verdiği Arrakis gezegeni.
Bu çöl gezegeninde, sahraların ortasında yaşayan, önlerine geleni yutan, dev solucanlar vardır. Ancak baharat o kadar değerlidir ki (günümüzün petrolü gibi) bu hayvanlara rağmen baharat sondajları gırla gitmektedir.

Bir rafineriyi hüpletmek üzere olan bir Dune solucanı
Bir rafineriyi hüpletmek üzere olan bir Dune solucanı

Büyük hanedanlardan Atreides’in dükü I. Leto, baharat imalatını yönetmesi için bu gezegene tayin olur. Dune gezegeninin yönetimi sayesinde ele geçirilecek güce sahip olma yolunda komplolar, suikastler, entrikaların gırla gittiği bir imparatorluk evrende hüküm sürmektedir. Küçüklüğünden beri gizli bir rahibeler örgütü olan Bene Gesserit’in yöntemleriyle eğitilmiş olan Atreides’lerin oğlu Paul’ün öngörülemeyen güçleri tüm dengeleri altüst edecektir.

(Daha fazlasını burada aktarırsam, dizinin tadını kaçıracağım için ana hikayenin ayrıntılı Türkçe bir özetini arayanlara şuradaki anlatımı öneririm.)
Dune’un kitap serisinde islam terminolojisine ait bir çok kavram ve bakış açısı bulunmaktadır.

Fremen Erkekleri
Fremen Erkekleri

 
Frank Herbert, Dune gezegeninin yerlileri (Fremen’ler) için arapları örnek almıştır. Fremen’lerin dillerinde shari’a (şeriat) ve jihad (cihad) gibi Arapça’daki bazı kelimelere benzeyen kelimeler kullanılmıştır. Bunun yanında baharatın gücü ile günümüzün petrol gücü benzeşmektedir. İlk kitap 1965’te kaleme alındığı için Arap ülkeleri ve halkı kötü gösterilmemiş, model alınışlarında politik bir amaç güdülmemiştir. Kitaba oldukça bağlı kalan mini dizide de bol bol ud ezgisi, arap kültürü motifleri görebiliyoruz. Elbette tüm bunların yanında, gelecekte geçen bu hikayenin soyluları için de ilginç kostümler kullanıldığını görmek mümkün.
 

İkinci mini diziyle ilgili püf noktası
Frank Herbert’s Children Of Dune, entrika, politika ağırlıklı olduğu için ilk mini diziye göre biraz daha ağır ilerliyor ama günümüze daha yakın olması nedeniyle teknolojisi göze daha hoş ve tanıdık geliyor. Böylece izlenilirliği artıyor.
İkinci mini diziye geçtikten sonra, bazı karakterlerin hiçbir ipucu vermeden farklı aktör/aktrisler tarafından canlandırılıyor olması ilk anda kafa karıştırabiliyor.

Bu yüzden, ikinci üçlüyü izlerken alttaki “ispiyon” uyarısından sonraki fotoğraflı karşılaştırma listesinden yardım alabilirsiniz.

Tevellütü yetenlerin hatırlayacağı, 1992’den bu yana çıkmış 5 tane bilgisayar oyunu olan Dune’un ikinci oyunu ilk modern gerçek zamanlı strateji oyunu kabul ediliyor. Serinin birkaç senedir yeniden sinemaya aktarılma çalışmaları olduğunu, olası filmin şimdilik 2014 yılında piyasaya çıkmasının hedeflendiğini de haber vererek sizleri mini dizilerimizin tanıtım filmleri ile başbaşa bırakayım. İyi seyirler…

Frank Herbert’s Dune tanıtım filmi

Frank Herbert’s Children of Dune tanıtım filmi


Hemen küçük bir not : Elbette, asla kitabı kadar tad alamayacağınız bu uyarlamadan, birçok bilim kurgu dizisinden daha fazla memnun kalacağınızı belirtmeden geçmeyeyim.

Her iki mini dizide de yer alan, ancak farklı aktör/aktrisler tarafından canlandırılan karakterler
1. mini dizide_________________2. mini dizide

Lady Jessica (Saskia Reeves)
Lady Jessica (Saskia Reeves)
Lady Jessica (Alice Krige)
Lady Jessica (Alice Krige)

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Alia (Laura Burton)
Alia (Laura Burton)
Alia (Daniela Amavia)
Alia (Daniela Amavia)

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Duncan Idaho (James Watson)
Duncan Idaho (James Watson)
Duncan Idaho (Edward Atterton)
Duncan Idaho (Edward Atterton)

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

Stilgar (Uwe Ochsenknecht)
Stilgar (Uwe Ochsenknecht)
Stilgar (Steven Berkoff)
Stilgar (Steven Berkoff)