22dakika.org

Son yıllarda (özellikle SciFi olan eski ismini değiştirdiğinden bu yana) bilim kurguya doyurulacağız diye defalarca sırtımızı dayayıp bizi boşluğa düşüren SyFy kanalı epey iddialı bir uzay operası ile karşımızda: The Expanse
Aslında 14 Aralık’ta ekranlarla tanışacak olan dizi, 23 Kasım’da kanalın web sitesinde ilk bölümü online paylaşılarak izleyici ile buluştu. 14 Aralık’ta başlayacak olan bu sezon, 15 Aralık’ta 2. bölümle devam edecek ve ardından hafta hafta yayınlanarak 10 bölüm sürecek; Noel arası vermeden 2 Şubat’ta sona erecek.
Sonradan ek: Dizi ilk 3 sezonunu Syfy’da geçirdikten sonra -kanalın onu yarı yolda bırakmasının ardından- Amazon’a transfer oldu ve 6 sezonluk ömrüne burada devam etti.

İçindekiler:

• Tür: Uzay Operası
• Kitap Serisi Uyarlaması
• Mutfak
• Konu
• Karakterler
• Gezegenler ve İstasyonlar
• Örgütler
• Sözlük
• Tırıvırı Bilgiler
• Yazardan
• Videolar

Türün adını okuyunca hemen aklınıza uzayda geçen bir pembe dizi gelmesin. Sadece bir gönderme sözkonusu. Tabii üstteki fotoda çağrıştırdığı gibi müzik ile de alakası yok.
“uzay operası” viki maddesinden en basit tanımını alıntılayalım: Bilim kurgunun çoğunlukla uzayda geçen, heyecan verici maceraların yer aldığı ve romantizmin vurgulandığı bir alt türüdür.
En iyi örnekleri: Yıldız Savaşları (Star Wars) filmleri, Uzay Yolu (Star Trek) , Battlestar Galactica ve türevleri gibi yapımlardır.
Yani aslında şurada da dendiği gibi basbayağı bilim kurgu işte.
Gelelim The Expanse‘e…

Dizi James S.A. Corey ikilisinin meşhur kitap serisinden uyarlanıyor. Halen devam eden serinin ilk ve en bilinen kitabı Leviathan Uyanıyor (Leviathan Wakes). Bu meşhur kitabı Game of Thrones yazarı George R.R. Martin‘in “sıkı uzay operası (kickass space opera)” diye tanımladığını da not düşelim.
Serinin kitapları şöyle:

• Leviathan Wakes (2011)
• Caliban’s War (2012)
• Abaddon’s Gate (2013)
• Cibola Burn (2014)
• Nemesis Games (2015)
• Babylon’s Ashes (2016)

SyFy, dizi için proje önüne gelince, 2014 Nisan’ında deneme bölümü görmeden direkt sipariş verdi.
Kanal yetkilisi o sırada yaptığı açıklamada bunun efsane ölçekte bir dizi olduğunu belirtip, Syfy’ın şu ana dek en iddialı dizisi olmaya aday olduğunu ekledi.
Ekim 2014’te Toronto’da çekimlere başlandı.
İlk bölümü dizinin yaratıcıları Mark Fergus ile Hawk Ostby kaleme aldı. İkiliyi Children of Men (Son Umut ), Iron Man filmlerinin senaryosuyla hatırlatalım.
İlk bölümü Terry McDonough yönetti.
Dizinin yapımcı yazarları arasında Naren Shankar da yer alıyor.

İlk bölüm San Diego Comic-con’da Temmuz 2015’te izleyicilere sunuldu.
Mayıs 2015’te ise henüz onay haberini almadığımız 2. sezon için senaryo hazırlanmaya başlandığı haberi geldi.

200 yıl sonraki gelecekteyiz. Gelin dizinin ilk sahnesinde bizleri karşılayan açıklama ile giriş yapalım:

Astronomi bilgileri kuvvetli/taze olmayanlar için Güneş Sistemi’mizi iki farklı görselle hatırlatalım hemen.

Dedektif Miller ve ortağı Havelock

Kuşak doğumlu polis dedektifi Miller, Julie Mao isimli kayıp bir genç kadını bulmakla görevlendirilir.
Hikayemizin ikinci kahramanı James Holden’in de bir buz taşıyıcısı gemisinde yardımcı kaptan iken gerçekleşen bir kazanın ardından yolları Miller ile kesişiyor.
İşte Dünya, Mars ve Kuşak arasında gergin günler yaşanırken bu ikili, kendilerini insanlık tarihindeki en büyük komployu ortaya çıkartmaya girişmiş bulacak.
Tat kaçırmadan bu konu ancak bu kadar detaylandırılır deyip epey kalabalık olan kadronun ön plandaki karakterlerine sizi yormadan girelim.

Miller ve Holden

Canterbury: Kuşak’a su temini için Satürn’ün uydularından (halkasından) buz kırıp taşıyan uzay gemisi

Dedektif Miller (Thomas Jane): Ceres’te bir polis memuru	James “Jim” Holden (Steven Strait): Canterbury’de yardımcı kaptan.	Naomi Nagata (Dominique Tipper): Canterbury’nin mühendisi
Alex Kamal (Cas Anvar): Canterbury’nin pilotu	Amos Burton (Wes Chatham): Canterbury’de bir makina teknisyeni	Chrisjen Avasarala (Shohreh Aghdashloo): Birleşmiş Milletler yürütme kurulu müsteşar yardımcısı
Fred Johnson (Chad Coleman): Dış Gezegenler Birliği’nin (Outer Planets Alliance (OPA) ) yöneticisi	Juliette “Julie” Andromeda Mao (Florence Faivre): Miller’ın aradığı kadın	Shed Garvy (Paulo Costanzo): Canterbury’nin tıbbi teknisyeni
Dmitri Havelock (Jay Hernandez): Miller’ın ortağı	Anderson Dawes (Jared Harris): OPA’nın Ceres’teki ajanlarından biri	Sadavir Errinwright (Shawn Doyle): Birleşmiş Milletler yürütme kurulu müsteşarı

Rocinante : Korvet sınıfı hafif bir hızlı saldırı fırkateyni. Torpido bombalaması ya da çıkartma yapmak gibi farklı rollerde kullanılabilir.

İlk bölümde görüp de gözünüzün ısırabileceği birkaç oyuncuyu da es geçmeyelim, siz imdb’lemeden sizin için etmiş olalım:
(Yazının bu kısmını dizinin ilerleyen bölümlerine göre yeniden düzenleme ya da kaldırma hakkımız saklı olsun.)
Athena Karkanis (Octavia Muss rolünde)
Kristen Hager (Ade Nygaard rolünde)
Joe Pingue (Kaptan McDowell rolünde)
Elias Toufexis (Kenzo rolünde)
Jonathan Banks (yüksek rütbeli bir subay rolünde)
Lola Glaudini (Dulcinea rolünde)
Julian Richings

Dünya (Earth) Birleşmiş Milletler tarafından yönetilen Dünya, çok kalabalık ama hala olumlu bir havası var. Teknolojideki eksiğini insan sayısı ile kapatıyor.	Ay (Luna) Ay’ımız kolonize olalı çok olmuş ve Dünya’nın Birleşmiş Milletleri tarafından yönetiliyor. Dünya’nın bir uzantısı denebilir.	Mars Mars’lı Kongre Cumhuriyeti (Martian Congressional Republic (MCR)) tarafından yönetiliyor. Nüfusu az, ama zenginliği ve teknolojisiyle Dünya ve Kuşak’a bin basıyor.
Eros Kuşak-dışı bir asteroid. Yörüngesi Mars/Dünya ile Mars/Jüpiter’le kesişiyor. İlk Kuşak’lı madencilik operasyonu burada yapılmıştı ama kaynakları sona erince, politik anlamda önemini yitirmiş bir şehre dönüştü.	Ceres Kuşak’ın liman şehri. Zenginliğin çoğu bu şehrin iskelelerinden akıyor ama kalıcı olmuyor. Politik anlamda sürekli sıcak bir şehir.	Ganymede Kuşak’ın en kararlı şehri. Yiyecek kaynakları buradan sağlanıyor. Ayrıca, Kuşak’lıların çoğunun ileri düzeyde tıbbi ve doğum öncesi yardım için kullandığı yer.

Tycho İstasyonu

Anderson İstasyonu
Uzaklara savrulmuş uygarlıklar için ikmal deposu görevi gören ücra ve küçük bir istasyon.

E o Güneş Sistemi 1 günde kolonize olmadı herhalde değil mi? The Expanse’in etkin güçlerini de -şimdilik- logoları ve isimleri ile analım.

Star Helix Güvenlik	Birleşmiş Milletler
Mars’lı Kongre Cumhuriyeti Donanması	Tycho İmalat	Dış Gezegenler Birliği

Diziye özel bazı durum ve terimleri de paylaşmadan olmaz.
(Yazarın notu: Dizi ilerledikçe bu terimlerin türkçelerini altyazarlar ile ortak hale getirmeye çalışacağım.)
Anderson İstasyonu: Kuşak’ta su ve hava için kullanılan küçük bir istasyon
Beltsider (Kuşakgil): Kuşak’lılar için kullanılan bir başka terim
Currencies (dövizler): Gelecekte geçerli tüm para birimleri dijitalleşmiş. Yasadışı transferler de kumarhane çipleri ile yapılıyor.
Communications Lag (haberleşme gecikmeleri): Uzaklık nedeniyle Dünya ile Ay arasındaki iletişim 8 saniye rötarlı sağlanıyor. Dünya-Kuşak arası gibi daha uzun mesafelerde bu süre artıyor.
Comms Array (iletişim dizisi): Bir geminin dışında bulunan, iletişim için kullanılan fiziksel sistem
Crash Couch (yangelyat koltuğu): Yüksek g (bkz. viki maddesi) sözkonusu olduğunda oturulması gereken jel oturaklı sandalye. Bir gemi yüksek hızda giderken (Esptein Sürüşü sağolsun, Kuşak dışına yolculuk artık mümkün), yolcular zorlanıyor. Yangelyat koltuğu da bu yolculuğun olumsuz etkisini azaltıyor.
Cinnamon Stick (kabuk tarçın): Eğlenceli bir ilaç. Sakinleştirir.
Data Cube (veri kübü): Geleceğin flaş belleği
Dirtsider (pislikgiller): Dünyalılar, Marslılar. Bu gezegenlerde büyümüş olanlar.
Earth-Mars Coalition Navy (Dünya-Mars Koalisyonu Donanması): Mars’ın bağımsızlığını ilan etmesinin ardından Dünya ile Mars arasında oluşturulmuş birlik.
Epstein Drive (Epstein sürüşü): Kuşak’ın en ücra köşelerine kadar yolculuğu sağlayan teknik gelişim
EVA Suit (EVA kıyafeti): Ekstra Vasıta Aktivitesi kıyafeti. Vakumda giyilir. Basınçlı bir kıyafettir vs.
Flip and burn (dön ve yak): Gemilerin kullandığı bir taktik. Gemi hızlanırken (bu sırada yerçekimi yaratır) varış noktasına olan uzaklığının ortasında motorları birden durdurup gemiyi döndürür, ardından da hız keserler (bu sırada yerçekimi yaratırlar).
Hand Terminal (el terminali): Herkeste olan bir kişisel bilgisayar, genelde sesle aktif hale gelir.
HUD: Heads Up Display (Uyarı Ekranı): Bir uzay elbisesinin başlığındaki ekran
Lozeng (Focus Drug) (odaklanma ilacı): Aşırı odaklanmaya neden olur. Zamane yalan makinasıdır.
MCRN: Martian Congressional Republic Navy (Mars’lı Kongre Cumhuriyeti Ordusu): Mars, Güneş Sistemi’ndeki en ileri orduya sahiptir.
Salvage Mech (hurdacı): Tek operatörle çalışan bir tamir makinası
Star Helix Security (Star Helix Güvenlik): Miller’ın işvereni olan Dünya’lı özel bir güvenlik firması
Stealthships (kamufle gemiler): Radar ve ladarlardan (lazer radar) kaçabilmek için enerji emme özelliğine sahip olan gemiler. Bu tür bir teknolojiye sahip tek ordunun Mars olduğu biliniyor.

THR’ın dizi başlamadan paylaştığı “The Expanse Hakkında Bilmediğiniz 10 Gerçek” listesi dursun şimdilik burada:

1. Yerçekimsiz alanda seks sahnesi için gerçek bir “seks koreografçısı” (evet böyle de bir meslek varmış) ile çalışılmış.
2. Dizi 3 kitabı kullanacakmış: Leviathan Wakes, Caliban’s War ve Abaddon’s Gate. Kitabın yazarları da senaristlerle sürekli dirsek temasındaymış.
3. Kitaplardan farklı olarak, aslında ta 2. kitapta tanışılan bir karakter olan Chrisjen Avasarala dizide baştan yer alıyor.
4. Cas Anvar’a göre canlandırdığı Alex Kamal karakteri tam bir geek malzemesi. Firefly ya da Battlestar Galactica’dan fırlamış bir tipe benzetiyormuş Alex’i: Teksas aksanlı, Mars doğumlu, eski bir asker olan pilotun teki
5. Dizi Pinewood Toronto Stüdyoları’nın 1 değil, 2 değil, 3 ayrı setinde çekiliyormuş.
6. “Yerçekimsiz alanda ağırlığınız yok ama kütleniz var. Bu da hareketi daha da zorlaştırıyor” demiş Cas Anvar.
7. Alpha House yıldızı Florence Faivre’i Julie Mao’yu canlandırırken izleyeceğiz. Karakter, Jules-Pierre Mao’nun kızı. Galaksideki en güçlü ailelerden birinin üyesi. Ama yine de sahip olduklarından bir çırpıda vazgeçivermiş. Aklı fikri adalette. Ha bu arada dövüş sporlarında iyi biri.
8. İlk iki bölümü arka arkaya günlerde yayınlayacaklar çünkü 2. bölüm ilk bölümün açık kalan sonundan devam edecekmiş. (Yazarın notu: Amma laf ola beri gele maddesi olmuş bu da. Anladık 10’u tamamlayamadınız.)
9. Kitap olay odaklı ilerlerken, dizi karakter odaklı geçecekmiş.
10. Expanse 5.000, 10.000 yıl sonrada geçmiyor, çok daha yakın bir gelecekte. “Uzaydayız evet ama işi de öyle harika kıvırdığımız söylenemez. Uzayda çok hızlı gidince canımız yanıyor ya da bir yerden bir yere gitmek zaman alıyor” diyor başrollerden Steven Strait.

Syfy’dan gelecek yeni ürünlere ne kadar temkimli yaklaşsam da -kitap uyarlamalarına daha bir güvendiğimden olsa gerek- diziye nispeten yüksek beklentili girdiğim bir gerçek. Neyse ki ilk bölümüyle gerçekten de beklentilerimin epey üstünde çıktı The Expanse.
Hem efektleriyle, hem “şimdilik” ayakları yere basan ve yavan olmayan evreni ile, hem de merak unsurunu tadında bırakışıyla iyi bir giriş yaptığını düşünüyorum.
Şimdilik “lütfen ilerleyen bölümlerde düşmesin bu çizgi” diyebiliyorum.
Öyle olsun ki yazarınız da bu tanıtımı güncellemeyi istesin.

Giriş Jeneriği

1:30 dakikalık fragman

1:51 dakikalık fragman