Agatha Christie’s Marple — Tanıtım
8 yorum aytackara 14 Eylül 2012 09:52
Daha önce polisiye romanlar kraliçesi Agatha Christie‘nin romanlarındaki ünlü dedektif Hercule Poirot‘nun roman ve kısa hikayelerinin televizyona uyarlandığı Agatha Christie’s Poirot dizisinin tanıtımını yapmıştım. Şimdi de sıra Agatha Christie romanlarının diğer ünlü kahramanına, Miss Jane Marple‘a geldi. Poirot gibi, İngiliz kanalı ITV‘de yayınlanan, 2004’ün sonunda başladığı ekran serüvenine halen devam eden Agatha Christie’s Marple nasıl bir şey derseniz buyurun yazının devamına.
Amerika’da PBS‘te yayınlandığı ismiyle Marple, şimdilik -Poirot’nun aksine- daha kısa sezon aralarına sahip olsa da 2011’in başı itibarıyla, 5. sezonunu (her sezon 4 bölüm) kapattı. Bölümlerinin her biri 90 dakika civarında olan dizinin 6. sezon çekimlerine de 2012’nin sonlarına doğru başlanacak ve 6. sezon 3 bölüm olarak planlanmış durumda.
Agatha Christie’s Marple ile ilgili belki de bilinmesi gereken ilk şey, bölüm hikayelerinin tamamının Jane Marple’a ait olmadığı. Poirot dizisindeki bölümlerin tamamı Hercule Poirot’nun yer aldığı romanlardan ve hikayelerden uyarlanmış durumda. Ama Marple’da, Agatha Christie’nin amatör dedektifler ya da -Poirot hariç- başka birden fazla kullandığı ana karakter üzerine yazdığı eserleri de dizi bölümü olarak uyarlanıyor. Öyle ki, 1’i Poirot ile olmak üzere 5 kitapta yer alan Müfettiş Battle karakterinin olayı araştıran olarak yer aldığı kalan 4 kitap uyarlandı bile. Hatta, 2. sezondan itibaren başvurulan bu yöntemde, her sezonda 2/4 bölüm orijinalde Marple’a ait olmayan Agatha eserlerinden…
Sittaford Malikanesinin Gizemi (2×04), Neden Evans’a Sormadılar (4×04) ya da 6. sezonda uyarlanacak, Altın Kitapevi yazarın kitaplarını birkaç yıldır tekrar basmaya başlasa da en son ülkemizde 1960’larda Geceyarısı Cinayeti ve Kasadaki Dosya adlarıyla basılmışlığı bulunan kitapları, Marple’ın kitaplarda ana karakter olmadığı bölümlere örnek olarak verebiliriz.
Ufak not: a) Agatha Christie’s Marple’ın ilk 3 sezonunda Jane Marple olarak Geraldine McEwan (yazıdaki ilk fotoğraf) yer alırken, 80’ine dayanan oyuncu diziden emekliliğini isteyince yerine Julia McKenzie geldi.
b) IMDB’nin Marple’ı dizi olarak kabul etmek 6. sezon vakti aklına gelmiş olmakla birlikte, site ilk 5 sezonu TV filmi statüsünde değerlendiriyor. Bu nedenle her bir bölümün ayrı bir sayfası var. Eğer istenirse dizi bölümlerinin IMDB sayfaları, diziyi dizi statüsünde değerlendiren Wikipedia’dan da ulaşılabilir.
c) Poirot dizisinin bölümlerinin Türkçe altyazı çalışmaları devam etse de Marple’ın 5 sezonunun da TVrip olarak altyazısı mevcut.
Giriş kısmını burada kesip konuya girersek…
Jane Marple, Agatha’nın büyük annesinden esinlenerek yarattığı, yaşını başını almış ve hiç evlenmemiş bir ihtiyardır. Yıllardır sakin bir yerleşim birimi olan St. Mary Mead köyünde ikamet eden Marple, dedikoduyu seven, köyde ne olup bittiği kimi zaman oturduğu yerden öğrenen ve köydekilerin bazen bunaltıcı bir yaşlı olarak görseler de sevdiği, saygı duyduğu birisi. Yaşlı olmanın getirilerinden zaman zaman şikayet etmekle birlikte, özellikle örgü örmeyi çok seven Jane Marple’ın hayattaki tek yakını yeğeni, onun kendine iyi bakması için özellikle uğraşan yeğeni “ünlü yazar” Raymond West.
Miss Marple, özellikle yaşlı kadının teki olarak ciddiye alınmadığı zamanlarla karşılaşsa da zekasını insana kanıtlayarak cinayetleri kimi zaman doğrudan bile dahil olmayarak çözüyor. Hatta Poirot nasıl insan psikolojisini olaylarda kullanıyorsa Marple de olaylara karışmış kişileri daha önce tanıştığı insanlara benzeterek çıkarımlarda bulunmakta. İnsanı birçok kez kendine hayran bırakan türden biri olan bu yaşlı teyze, Agatha’nın Poirot kadar olmasa da birçok romanının gözdesi olmuş, bu dizide de olduğu gibi yıllardır birçok uyarlamada ete kemiğe bürünmüş birisi…
Agatha Christie’s Marple, bazı lezbiyenlik sahneleri, kitapta olmayan karakter ilişkileri, Marple’a ait olmayan hikayelerin uyarlanması ve 2-3 yerde kitaplardaki katillerin cinayet sebepleri ve kimlikleri üstünde oynama yapmaları nedeniyle bazı okurlardan eleştiri alan bir adaptasyon. BBC‘nin 1984-92 yılları arasında 12 Marple romanını Miss Marple adında dizi olarak uyarlamışlığı var. O uyarlamanın Marple’ı Joan Hickson‘ın performansına oranla -ki çıta olarak onunki değerlendiriliyor- bu dizideki iki Marple’ın performansı da beğenilmekte.
Bana göre de dizi, katillerin kimlikleri ve sebeplerinin değiştirilmesini saymazsak bir Marple sever olarak başarılı bir uyarlama. Sonuç olarak dizi, Agatha Christie, Miss Marple romanları ve polisiye seven herkes için itinayla tavsiye edilir. İzleyen ya da izleyeceklere şimdiden iyi seyirler…
yorumlar
Güzel yazı ellerine sağlık… Yenilerden vakit kalırsa başlamak lazım…
Bu dizi bitmiş ya, ben yeni fark ediyorum. O da şundan:
BBC geçenlerde Agatha Christie’nin eserlerini TV’ye uyarlama haklarını almıştı. Hatta 10 Küçük Zenci ve Tommy-Tuppence ikilisiyle ilgili bir dizi yayınlayacağını duyurmuştu. Meğerse bu olay ITV’yi baltalıyormuş. Adamlar 6 sezon (23 bölüm) yayınlamış oldular diziyi. Zaten Marple’a ait 12 roman da 5 sezon içinde bölüm olarak çekilmiş. Kalan 11 tane başrolü Marple olmayan Poriot’suz Agatha Christie romanlarının Marple’a yedirilmesiydi.
Agatha Christie’s Poirot karakterin bütün hikayelerini 13. sezonla birlikte kapatıp final yaptrığı için onun bir sorunu yok zaten… Bakalım BBC’nin elinden neler gelecek?
23 bölüm azmış, poirot da bu civarlardaysa altyazıları da varsa bakayım ben bunlara madem final yapmış ikisi de. zaten kitaplarını çok severek okumuşumdur zamanında.
ekleme: kontrol ettim marple ın son sezon hariç çevirileri mevcut. son sezon da eklensin mutlaka arşivime eklerim. umarım düşündüğüm kadar iyilerdir.
@ozgu14 Poirot bu kadar değil, o 13 sezona 70 bölüm. Marple 6 sezona 23 bölüm. Yalnız bölümlerin çoğu film çeker gibi 90 dakika, o var işte. Poirot’nun altyazıları bildiğim kadarıyla tamamlandı, Marple’da da son sezonunki (3 bölüm) eksik sanırım.
ben de bakmıştım ardından sağol yine de, o sırada senin tanıtımı tekrardan okuyayım dediydim eline sağlık güzel olmuş.
Dizide 3 sezon Marple’ı canlanıran ve 80’ine dayanınca emekliliğini isteyip yerini Julia McKenzie’ye bırakan Geraldine McEwan, dün 82 yaşında vefat etmiş.
Ve bitti.
Çok geç (11+ sene) oldu ama güç olmadı denebilir… Vakti zamanında Poirot’nun kısa hikayelerini okuması tam olarak bitmediği için tadı kaçmasın – tam olsun diyerek topluca durmuştum. Hem Marple bölümlerinin bir kısmı da Marple’ın değil zaten.
Birkaç ay önce bana estiler (nihayet) ve Marple’a giriverdim ve her hafta bir bölüm izledim. 23 bölüm olduğunu düşünürsek takriben 6 aydır izliyormuşum. Hepsi de 1.5 saatlik üstelik. Ama tabii ki memnunum. Haftanın en iyi saatlerinden olabilir.
* Şikayetçi gibi durmasın ama Marple dışı işlere hiç bulaşmayıp sadece ait olanları uyarlayıp dursalar da dert değilmiş. Dışı işlerde de gayet iyi şeyler vardı tabii, bazısını güzel entegre etmişler ve asıl bölümlerden daha iyi iş çıkmış olabilir. Bugün izlediğim son bölüm (603), Endless Night / Sonsuz Gece bu örneklerdendi bence. Bazısı da biraz gereksiz kaçmış ya ortalama kalmış.
Hangisinde neye ne kadar sadık olduklarına biraz da bu yüzden pek takılmadım. Dikkatimi çektiği kadarıyla katilleri ellemediler zaten, asıl önemli olan da buydu.
* Geraldine McEwan ve Julia McKenzie’ye teşekkürler hazır gelmişken. Şahsen McEvan’ın Marple tasvirini daha fazla sevdim. McKenzie’nin bölümlerinin hikayesi ise ilgimi bir tık daha fazla çekmiş olabilir. Daha duygusal işler de çıkardılar hem. Bir de benim izlediğim bölümlerde sonlara doğru görüntü kalitesi de biraz attı, etkisi elbet olmuştur.
Öyle ya da böyle, ölmeden bu da çıktı aradan… Sevgiler, saygılar.
* Dizinin ilgimi en çok çeken noktalarından birisi de bölümlük konuk oyuncu havuzuydu. Kimi kariyerinin o dönem başlarında kimisi az çok tanınan derken bayağı insan çıktı. Gelmişken son olarak IMDb‘de gözüme çarpanları bir ekleyeyim:
+ Benedict Cumberbatch, Dan Stevens, Keeley Hawes, Matthew Macfadyen, Richard Armitage, Richard E. Grant, Brian Cox, Russell Tovey, Harry Treadaway, Ruth Wilson, Fiona Shaw, Charles Dance, Hugh Bonneville, Matthew Goode, Tom Riley, Tom Payne, Hannah Waddingham,
+ Tom Hughes, Aneurin Barnard, Sam Reid, Natalie Dormer, Julian Morris, Freddie Fox, Hannah Murray, JJ Feild, O-T Fagbenle, Jack Davenport, Mark Gatiss, Carey Mulligan, Jessica Hynes, Kingsley Ben-Adir, Laura Haddock, Toby Stephens, Emilia Fox, Sarah Parish, Jonas Armstrong,
+ Janet McTeer, Derek Jacobi, Pip Torrens, Dawn French, Frances de la Tour, Alex Jennings, Julian Sands, Harriet Walter, Joan Collins, Warren Brown, James Murray, James Lance, Adam Godley, Brennan Brown, John Hannah, Stephen Mangan,
ve dahası da vardı(r).