Game of Thrones: “Kim neci şimdi anlamadım ki?” Diyenlere
68 yorum dkamoy 15 Mayıs 2011 07:12
Fi tarihinde Battlestar Galactica için yazılan şu muhteşem yazının başlığından esinlendiğim bu bildiride, Nisan ayının belki de en iddialı dizisi Game of Thrones‘un ayrıntılarından bahsedeceğim. Oldukça kalabalık ve karmaşık bir kadrosu olan dizide kim kiminle akraba, ne yapıyor, ne işi var o kızın koynunda 
diye merak edenleri yazının devamına alalım.
İçindekiler:
Dikkat : Yazının devamındaki görsellerin üzerine tıkladığınızda daha büyük hallerine erişebilirsiniz.
Giriş
Dizinin ilk bölümünü doğru dürüst anlayabilmem için iki kez izlemem gerektiğinden bu yana, belki benim gibiler vardır diye bu tip bir bildiri yazmaktan yanaydım. Sonra widfara şu yazısında dizinin aile ağaçlarını içeren görseli paylaşınca, dedim artık bunu türkçeleştirmek farz oldu. Araştırmaya girişince farkettim ki HBO durumun zaten farkındaymış ve dizinin daha kolay anlaşılması için bir kılavuz bile hazırlamış. Ben de bu kılavuzun ve wikipedia’nın bana verdiği yetkiye dayanarak öğrendiklerimi sizlerle paylaşayım istedim.
Şu ana kadar 22dakika’da gerek kitap, gerek dizi hakkında bol bol yazılıp çizildi ama yine de konunun üzerinden yeniden geçelim.
Konu ve Haritalar
Westeros Dünyası’ndayız.
Üzerinde yaşayan esrarengiz yaratıkları ve sabit süreleri olmayan mevsimleri ile bizim dünyamızdan oldukça farklı bir dünya söz konusu.
Westeros’un ana karası çeşitli bölgelerden oluşuyor ve bunların her birini ayrı bir hane (soylu aileler) yönetiyor.
Bu ailelerin başlarındaki lordlar, kendi aralarında sağlam bir güç savaşındalar; ama yine de Westeros hükümdarı olan Kral Robert’a ve Demir Taht’ına sadıklar.
Bir de Dar Deniz’in kenarında Kral’ın hükümdarlığında olmayan Essos toprakları var.
Gelin haritaya bir göz atalım dilerseniz.
HBO’nun sunduğu harita
HBO kılavuzunda yer alan bu harita özellikle bölgelerin ayrılmamışlığı ve kullanılan yazı tipinin okunur olmaması ile benim çok işime yaramadı. Ben de kitap serisinin ve oyunlarının ürünü olan, daha okunur ve anlaşılır haritalar ile üstteki haritayı birleştirip, kalemim elverdiğince türkçeleştirerek şu haritayı hazırladım:
Westeros Haritası
Aileler ve Mühürleri
Gelelim Westeros Krallığı’nın büyük evlerine yani ailelerine. Krallıkta başlıca 9 adet büyük aile var:
- Arryn’lerin Evi
- Baratheon’ların Evi
- Greyjoy’ların Evi
- Lannister’ların Evi
- Martell’lerin Evi
- Stark’ların Evi
- Targaryen’lerin Evi
- Tully’ların Evi
- Tyrell’lerin Evi
HBO’nun hazırladığı kılavuzda bunlardan 8’ine yer verilmiş (en güneyde konuşlanan Martell Ailesi eksik). Bu evlerin her birinin birer mührü var. Onlar da şöyle :
Westeros Ailelerinin Mühürleri
Bu mühürlerin haritamızdaki dağılımı da şu şekilde :
Ailelerin Westeros’a Dağılımı
(HBO’nun haritasında yer alan, ancak ismi geçmeyen Martell Ailesi’nin mührü de kırmızı bir güneşi delen sarı bir mızrak. Bu aile, önümüzdeki sezonlarda karşımıza çıkacak olabilir.)
Her evin ayrı bir mührü olduğu gibi, ayrı bir sloganı da var.
- Arryn : Onur Kadar Yüce (As High As Honor)
- Baratheon : Öfke Bizimkidir (Ours Is The Fury)
- Greyjoy : Biz Tohum Ekmeyiz (We Do Not Sow)
- Lannister : Kükreyişimi Dinle (Hear Me Roar)
- Martell : Boyun Eğmez, Eğilmez, Kırılmaz (Unbowed, Unbent, Unbroken)
- Stark : Kış Geliyor (Winter Is Coming)
- Targaryen : Ateş ve Kan (Fire and Blood)
- Tully : Aile, Görev, Onur (Family, Duty, Honor)
- Tyrell : Güçlenerek Büyür (Growing Strong)
Hatta HBO mühürler ile sloganları birleştirerek bizlere masaüstü resimleri de hazırlamış. Şurada inceleyebilirsiniz.
Soyağacı
Peki bizi en fazla zorlayan şu karmaşık akrabalık ilişkilerine, kalabalık kadroya ne demeli..?
Aslında yukarıda Widfara‘nın paylaştığından bahsettiğim görsel, konuya hakim olmak için hemen hemen bilmeniz gereken her şeyi içeriyor. O yüzden lafı uzatmadan dilimin döndüğünce türkçeleştirdiğim halini altta paylaşıyorum.
— Dikkat! Alttaki görsel, ilk bölüme dair hafif de olsa ispiyon içermektedir. —
Game of Thrones Aileleri
Bu soyağacında 5 ana ailenin (evin) fertleri var. Ayrıca sağ alt köşede, dizinin şu ana kadarki bölümlerinde gördüğümüz bazı yan karakterlerin kim/neci olduğuna da yer verilmiş.
Şemanın mantığını biraz daha açıklamam gerekirse diye alttaki iki resmi hazırladım.
Üstteki, “Game of Thrones Aileleri” başlıklı şemada farkettiyseniz, “Anahtar”ın altındaki 3 farklı renkteki çubuk, 3 farklı akrabalık ilişkisini gösteriyor. Şöyle ki :
Ayrıca şemadaki herhangi bir fotoğrafın altında ve üstündeki yazılar da şu şekilde konuşlandırılmış :
“Bunlardan yine de bir şey anlaşılmıyor” diyen olursa, anlamadığı kısmı yorumlarda paylaşsın; anlatmaya çalışayım. Sezon sonunda sözlü yapacağım ona göre. 
Şaka bir yana, sürç-ü lisan ettiysem (özellikle çevirilerde) hem affola, hem de bana haber edile…
Hepinize afiyetler…
yorumlar
Mükemmel olmuş, hele şu soyağacının türkçeleştirilmesi enfes.. Bölümler ilerledikçe o soyağacı da genişleyecek gibi..
Elinize sağlık valla, bu konu sürekli güncellenirse tadından yenmez.
öncelikle derleme için çok teşekkürler, işime yarayan yerler oldu gerçekten, hele o soyağacının türkçeleştirilmesi pek güzel olmuş
(aslında ufak bir hata da logoların olduğu görselde iki logonun altında da Targaryen evi yazıyor. Ayrıca logoların haritaya dağıtıldığı görselde de Arryn evinin logosu yukarıdakiyle aynı değil. Altında Targaryen yazan iki logodan biri var. Orada ufak bir karışıklık var sanırım. Ya da o karışıklık benim bünyede de olabilir. Neyse, tekrardan çok teşekkürler)
elinize saglik soyagicinin turkcelestirilmesi ozellikle super olmus
Bayağ iyi aslında .Çünkü ingilizcede.Amca ,dayı ,hala ,teyze nin iki kelimeye indirildiği için.Aktrabalık ilişkileri açısından açıklayıcı olmuş.
Teşekkürler. Beğenilmesine sevindim.
İki eksik farkettim görsellerde az önce.
1. Mühürlü haritada Targaryen’lerin topraklarının mührüne giden ok kısa kalmış, nereye gittiği belli değil(di).
2. Soyağacı görselinde de Alfie Allen’ın kim olduğuna dair açıklamada cümle eksik kalmış(tı).
@aytackara : Evet, mühürlerin olduğu görselde Arryn ve Frey Evi’nin mührünü yanlış isimlendirmişim. Ama mühürlü haritadakiler doğru. Karışıklık o yüzden olmuş. Sağol valla, şimdi düzelttim.
Dolayısıyla soyağacı, mühürlü harita ve mühürler görsellerini güncelledim az önce.
Türkçeleştirme yaparken, şu ana dek çıkmış Türkçe altyazı dosyalarında kullanılan terim ve isimlere sadık kalayım dedim; ama dosyaları indirip bakınca farklı çevirmenlerin de kendi aralarında çeliştiklerini farkettim. (Örn. Narrow Sea’yi “Dar Deniz” diye çeviren de var, “Sığ Deniz” diye çeviren de… Ya da “imp” hiç türkçeleştirimemiş.) Açıkçası aslında kitabın türkçesi (“Buz ve Ateşin Şarkısı / Taht Oyunları”) elimde olsaydı, ona sadık kalan bir çeviri ile size bu bildiriyi hazırlamak isterdim ama yok. Elinde o kitap olan (Behlulkan orada mısın?) ya da konuya daha hakim birilerinin önerilerini de burada duyabilirsem çok sevinirim (özellikle harita ve takma isimler konusunda).
Son olarak da üstteki yorumunda Neilas’ın da dediği gibi bu soyağacı epey dallanıp budaklanacak. Hatta HBO’nun hazırladığı kılavuzda üstte verdiğimden daha fazla bilgi var aileler hakkında (yazıda verdiğim HBO bağlantısından “download guide”a tıklayarak pdf olarak indirebiliyorsunuz). Ama en azından sezon bitmeden o kadarına girmeyeyim, ispiyon yemeyelim hep birlikte diye düşündüm. Zaten ilerleyen zamanlarda HBO kılavuzunu tamamen türkçeleştiririz değil mi ya?
Harika olmuş…çok teşekkürler.
eline sağlık. çeviride bir iki kelimeye takıldım. biri narrow sea, bunu sığ olarak çeviren arkadaşın aklı herhalde shallow kelimesine gitmiş, narrow’un tek anlamı dardır, dolayısıyla dar deniz olmalı.bir de shivering sea’ye titreyen deniz demek daha doğru olabilir, shiver titremek demek.kolay gelsin.
bu arada Dorthrakiler orta asya türklerinden esinlenilmiş gibi geldi (komple teorileri fantazik yorumlar) ::::)))
@lester freamon : O “narrow” çevirisi benim hiç içime sinmemişti ama sırf kulağıma daha iyi geliyor diye oyumu “sığ”dan yana kullanmıştım doğruya doğru.
Biri bir şey dese de düzeltsem modundaydım, teşekkürler. Hemen düzeltiyorum.
“shiver” hem “titremek” hem de “ürpermek” anlamına gelebilen bir kelime. O yüzden eğer kitabında farklı bir şekilde çeviri yoksa onu “ürperten” şeklinde bırakmaktan yanayım.
@dkamoy; Hay allah razı olsun derler ya bu biidiri için işte ondan. Eline sağlık!
dkamoy, harika bir kaynak olmuş, ellerine sağlık. diziyi de ben çok beğenerek izliyorum
iyi olmuş yardımcı oldu dizi süresi uzun olmasına rağmen yavaş işliyor ama ileride umarım aksiyon ve ketenpere artarda tadından izlenmecek bir dizi olur. bunu hal ediyor çünkü.
@behman : Aslında widfara’nın paylaştığı ağacın yardımı çok oldu bu işe girişmemde
@widfara : Sayende, teşekkürler.
Bir de bu yazıyı yazarken araştırmaya girişince, ilginç bir şey farkettim. Baktığım türkçe altyazılardan ilk bölümünkiler çok indirilmişken, kalan bölümler ilk bölüme göre çok az indirilmiş. Muhtemelen İngilizce bilen izleyici yabancı kaynaklarla “kim kimdir” diye karnını doyurdu ama Türkçe altyazı takip edenler kaybolup bıraktılar, gerisi için kovalamadılar diziyi. O yüzden de yukarıdaki malzemelerin işe yarayacağını umuyorum.
ben de bırakmayı çok düşündüm ve hala da düşünüyorum.bu kaynak sayesinde biraz daha oturdu bişeyler ama pek bir ağır ilerliyor ya.camelot’u daha severek izliyorum valla.sezon finaline beş bölüm kaldı ve böyle devam ederse 2. sezona hiç bulaşmam.
çok açıklayıcı harika bir yazı olmuş, teşekkürler.
* Erkekler, daha önce hiç tatmadıkları şeyleri severler.* Bir kılıcın bileme taşına ihtiyacı olduğu gibi aklın da kitaplara ihtiyacı vardır.* Turnuvalarda savaşmam çünkü biriyle gerçekten savaşırken onun benim neler yapabileceğimi bilmesini istemem.* Kim olduğunu asla unutma. Çünkü dünyanın geri kalanı unutmayacak. Bunu bir zırh gibi giyin. Böylece kimse bunu kullanarak seni incitemez.Kaynak : demle.net – Game of Thrones (TV Series 2011)
dkamoy eline sağlık güzel olmuş gerçekten. ben kitabı okuduğum için karakterleri karıştırmıyorum ama farkındayım gerçekten çok hızlı ilerliyor ve oldukça karışık bir dizi, ve bir çok şeyde eksik kalıyor maalesef. Mesela Stark kardeşlerin alakurtları..
çeviri konusunda da yardımcı olmak isterdim ama bende kitabın Türkçesi yok, İngilizcesi var. Dediğin gibi altyazılar benimde sinirimi bozuyor, yer isimlerini bile çeviriyorlar (Winterfell gibi) bende kendi bildiğime göre düzeltip öyle arşivliyorum
evet soy ağacı böyle kalmayacak elbet, çok fazla karakter var ama ilk sezon çok yeni adam görmeyiz kalan bölümlerde.
birde yazına 4 ‘warden’ı (kuzey, güney, doğu, batı valileri) eklemelesin (belki de ekledin ama harita resimleri silinmiş açılmıyor);
Lord Eddard(Ned) Stark : warden of the north
Tywin Lannister: warden of the west
Jon Arryn: warden of the east (kralın ölen sağ kolu)
Mace Tyrell: warden of the south
@behlulkan : Resimlerin büyük hallerinin yayından kalktığını haber vermen çok iyi oldu, haberim yoktu. Teşekkürler. Hemen farklı bir siteye taşıdım. Şimdi izlenebilir durumdalar.
“Valileri ekle” derken soyağacına mı eklememi kastediyorsun?