1840 yılları Cranford’a hoşgeldiniz… Kendi yağında kavrulan kırsal bir İngiliz kasabası geleneksel görgü kuralları içersinde yaşamını sürdürürken, bir yandan da dedikodunun günlük hayatta etkisini hiç kaybetmediği bir yer; işin eğlencesi de burada zaten. Öte yandan yaklaşan demiryolu inşaatı, kasabanın modernizasyonu için önemli bir adım olsa da tutucu kasaba halkı bu durumdan hiç hoşnut değil.

Dizi, İngiliz edebiyatının en ünlü kadın yazarlarından Elizabeth Gaskel‘in Cranford romanı ve arkasından gelen iki kısa öykü Lady Ludlow ve Dr. Harrison’ın İtirafları‘na dayanılarak hazırlandı. Diziyi anlatmak için yazara ayrı bir parantez açmamız gerekiyor. Yazarın romanlarındaki en önemli özelliklerinden biri karakterlerine hiç acımamasıdır. Her şey güllük gülistanlıkken ve daha ne olduğunu anlayamadan karakterleri gereksiz yere öldürürken, bazen de onlara acı çektirerek öldürmesiyle ünlüdür. O yüzden dizide de olduğu gibi hiçbir karakterin koltuğu sağlam değildir.

Yazar, sanayi devriminin gerçekleştiği Victoria Dönemi yazarlarındandır. Toplumun çeşitli tabakalarındaki çelişki ve çatışmalar romanlarında önemli bir yer tutar.  Bu keşmekeşlikten nasibini alan hayat portlerine de detaylıca değinir. Romanlarındaki  kadın karakterler, Cranford’da da olduğu gibi en ön saflarda yerlerini alırlar. Dönemin mantık çerçevesi içerisinde yapılan sevgisiz ve ruhsuz evliliklerine ise Cranford’da rastlayamayız.

Dizi toplamda iki sezondan oluşuyor. İlk sezonu 2007 yılında BBC ekranlarında 5 bölüm olarak yayınlandı. İkinci sezon 2009 yılında Return to Cranford adı altında 90’ar dakikalık iki bölüm olarak ekranlara gelip yayın hayatını tamamladı. İlk bölümüyle 8,43 milyon izleyiciyi ekran başına topladı. Son bölümünü ise 7,26 milyon kişi izledi. Dizi aynı zamanda 2010 yılında, Amerikan PBS kanalında da yayınlandı. Cranford üç dalda Golden Globe, 8 dalda ise Emmy adaylığına layık görüldü. Eileen Atkins ‘en iyi yardımcı kadın oyuncu‘ dalında Emmy ödülünü kazandı.

KARAKTERLER 

Jenkyns’lerin Evi

Deborah Jenkyns – Eileen Atkins

Napolyon Savaşları’nın ilk yılllarında büyüdü. Katı bir mizacı olan Deborah’ın Cranford’daki diğer kadınların üzerinde hakimiyeti var. Kasabanın da bir nevi manevi koruyucusudur. Daha önce hiç evlenmemiş olan Deborah, kızkardeşi Matilda ile birlikte yaşıyor.

Matilda Jenkyns – Judi Dench

Bu karakter için yazar Elizabeth Gaskell’in tanımını kullanalım: “Matty’nin asi ruhu yıllar önce ezildi. Şimdi  kızkardeşi Deborah’ın hizmetinde ona sadık kalmıştır.”

Mary Smith – Lisa Dillon

Jenkyns’lerin evinde kalan Marry Smith, sekiz yaşındayken annesi ölmüş, babası da yeniden evlenmiş. Biraz tartıp biçmeden kurduğu cümleler başına iş açabiliyor. Üvey annesinin evlendirme gişimlerinden biraz rahatsız olmuş olacak ki yaşadığı Manchestar’dan soluğu Cranford’da almış.

Martha – Claudie Blakley

22 yaşındaki Martha, Jenkyns hanesinin hizmetçisidir. Kasabanın geleneksel ahlak kuralları içinde yaşayan kadınlarından kaba yapısıyla ayrılsa da özünde dürüst bir karakterdir. Sevgilisi Jem Hearne ile gizli kapaklı ilişkisi vardır.

Jem Hearne – Andrew Buchan

Dullarla çevrili bu kasabada genç haliyle kadınlar arasında popüler bir erkektir. Bir marangoz olan Jem, az yukarıda değindiğimiz gibi Martha’nın erkek arkadaşıdır.

Hanbury Malikanesi

Lady Ludlow – Francesca Annis

Hanbury malikanesinin sahibi bir aristokrat olan Lady Ludlow’un oldukça katı kişiliğinin altında bizleri şaşırtan şefkat kırıntılarıyla da karşılaşabiliyoruz. Statükocu yaklaşıma sahip, dönemin mevcut düzenini bozan her şeyi tehlike olarak görür. Fakat değişimin karşısında kim durabilir ki?

Edmund Carter – Philip Glenister

Lady Ludlow’un sadık hizmetkarı olan Edmund, mevcut düzene saygı duyan ama bunun yanında reformcu bir kişiliktir. Dönemin işçi ve fakir kesimine eğitimin hak olarak görülmediği ülkede küçük Harry’nin ücretsiz eğitim alması için var gücüyle çalışır.

Kaptan Brown’un Evi 

Kaptan Brown – Jim Carter

İki kızı ile yeni taşındığı Cranford’da kadınlar arasında kısa zamanda saygınlığını kazanmış eski bir askerdir. Brown’u patavatsız bir karakter olarak tanımlayabiliriz.

Jessie Brown – Julia Sawalha

Yatalak olan kızkardeşinin bakımı ile oldukça özverili bir şekilde ilgileniyor. Evlilik yaşı geçmiş olan Jessie’nin bu uğurda tek ümidi Binbaşı Gordon’dur.

Rahip Hutton’ın Evi

Rahip Hutton – Alex Jennings

Hutton, karısı altı yıl önce ölmüş, dört çocuk sahibi bir adamdır. Dini inançları ile babalık görevleri arasında hassas bir denge gözetir.

Sophy Hutton – Kimberley Nixon

Rahibin en büyük kızı olan Sophy. Annesi ölünce, kardeşlerinin (Helen, Lizzy ve Walter) sorumluluğu kendisine kalır. Doktor Harrison ile aralarında kısa zamanda bir duygusal yakınlaşma başlar.

Cranford’un Doktorları

Dr. Morgan – John Bowe

Kasabanın hasta sayısındaki artış dolayısıyla artık ihtiyaçlara cevap veremediği için kuzeni Dr. Harrison ile birlikte çalışmaktadır. Geleneksel eski kafa tıp anlayışıyla artık zamanın çok gerisinde kalmıştır.

Dr. Frank Harrison – Simon Woods

Genç ve nitelikli bir doktor olan Harrison, bu haliyle kasabanın kadınları arasında yeni bir beğeni ve dedikodu malzemesi haline dönüşür. Modern tıbbın yenilikleri ile donanımlı Harrison, zaman zaman Brown ile ters düşer.

Tomkinson’ların Evi

Augusta Tomkinson – Deborah Findlay

Kasabanın kirli çıkılarından, çok tutumludur. 55 yaşında ve başından bir evilik geçmemiş.

Caroline Tomkinson – Selina Griffiths

Ablası Augusta gibi kız kurusu kalmamak için kendini baş göz etmenin telaşındadır. Doktor Harrison’ı gözüne kestirir.

Cranford’un Deli Doluları

Octavia Pole  – Imelda Staunton

Kendisi için Cranford’un en ünlü dedikoducusu dersek yanlış söylemiş olmayız. Uçan kuştan haberi var. Hikayenin eğlence kaynaklarındandır.

Bayan Forrester – Julia McKenzie

Bu ilginç karakter de tahmin edebileceğiniz gibi kasabanın diğer dullarındandır. İlginçliği ise kızı gibi sevdiği ineği Bessie’den kaynaklanır.

Bir Yerlerden Tanıdınız mı?

Çok büyük oyunculuklar ve bir o kadar da renkli karakterler bir araya gelince ortaya seyirlik bir dizi çıkmış. Çekim mekanları ve kostümler en ince ayrıntısına kadar özenle seçilmiş. İngilizlere özgü tuhaf zevkler, her yerlerinden kibarlık akan hanımefendi ve beyefendiler, hiciv ve ciddiyet arasındaki enfes denge, şaşırtan cinsel samimiyetler, daha da şaşırtıcı olan açık feminen tavırlar ve çok daha fazlasını Cranford’da bulabilirsiniz.

Cranford kadınları,

Süslü başlıklarıyla hanımefendi amazonlar,

Ümitsiz aşklarıyla açarken kurumuş güller,

Dedikoduda sınır tanımayan leydiler,

Ortalığı karıştırmakta bir numaralar,

Dostları söz konusu olunca anaç yırtıcılar,

Geleneklere bağlı ve saati şaşmayanlar,

Muzip, deli dolu bir o kadar da ölçülüler…

Her bölümü film… İnsanın içine işleyen karakterler, mekanlar…

Cranford kapalı bir dünya eğer kapısını aralamazsanız şenliği kaçırırsınız…

İyi seyirler… Alıntı

 Fragman