Elini attığı birçok dizinin altından başarıyla kalkan Netflix, bu sefer de bir gençlik dramasıyla Mart ayının son günü izleyici karşısına çıkıverdi: 13 Reasons Why.

Ölmek İçin 13 Sebep

Bileni veya ben gibi okuyanı vardır, dizi bir roman uyarlaması. 2007’de piyasaya çıkan, ülkemizde Artemis’in ‘Ölmek İçin 13 Sebep’ ismiyle yayınladığı kitaptan uyarlandı. Hatta diziye uyarlanmasının arkasında ünlü şarkıcı Selena Gomez bulunuyor. Kitabı okuyan Gomez, annesi ve bir yapımcıyla birlikte uyarlanması için kitabı Anonymous Content’e götürdü. 2012’de Universal iş birliğiyle onun başrolünde olacağı bir film çekilmesi planlansa da sonrasında proje diziye dönüştü.

Selena Gomez de annesi Mandy Teefey ve yapımcı Kristel Laiblin ile birlikte dizide yapımcı olarak yer aldı.

Konusu

Dizi, genç bir kızın intiharının perde arkasını anlatan bir yapım. Sezonu da 13 bölümden oluşuyor.

17 yaşındaki lise öğrencisi Hannah Baker bir süre önce canına kıymıştır. Ortada herhangi bir neden yok gibidir, ailesi ise şoktadır. Lisenin parlak öğrencilerinden Clay Jensen, bu olayın üstünden bir süre geçtikten sonra kapısının önünde bir kutu buluyor. Kutunun içinden eski usül kasetler çıkıyor, kimden geldiği ise belli değil.

Hannah (Katherine Langford) ve Clay (Dylan Minnette)

Toplamda yedi kaset. Her bir yüzünde numaralar olan, 13’e kadar giden bu kasetlerin ilkini dinlemeye başlayan Clay, ilk büyük şokunu yaşıyor: Kasetlerdeki ses Hannah’ya ait ve intiharına giden yolda başından geçenleri anlatacağını söylemekte. Her bir kaset yüzünde buna sebep olan bir kişiden bahsederek… Yani bu kasetleri aldıysan sen de bu kasetlerden birindesindir ve senin de her şeyde bir payın var demektir.

Eğer kurallara uymazsan kasetlerin içindekiler herkesin ulaşabileceği şekilde yayılacaktır. Çünkü kopyaları birisinde bulunmaktadır.

Kurallar:

– Sırayla kasetlerin hepsini dinleyeceksin.

– Bitirdiğinde kendinden sonra bahsi geçen kişiye postalayacaksın.

Hannah’nın intihar etmesine sebep olacak ne yaptığına dair bir fikri olmayan Clay de hazır olmasa bile ister istemez kasetleri dinlemeye başlıyor. Böylece birçok sır ve cevap açığa çıkmaya, Hannah da uçurumun kenarına doğru yürümeye başlıyor. Üstelik bu kadarla sınırlı değil, çünkü Clay’den önce kasetlerde yer alanlar sırlarını korumak ve her ihtimale karşı Clay’in konuşmaması için her şeyi yapmaya hazırlar.

Bir de kızlarının başına gelen yüzünden ihmalkarlık suçlamasıyla okulu dava eden Hannah’ın ailesi var. Bu nedenle okul da konuyu daha derinlemesine araştırarak öğrencileri mercek altına almaya başlıyor.

Dizideki bölümlerde geçmişle şimdiki zaman iç içe, bir yandan da Hannah’ın neler yaşadığına tanık olduğumuz bir şekilde ilerliyor.Nasılı ve Dahası

Şimdiye kadar pek çok Netflix dizisi izlemiş olsam da hiçbiri için binge-watch dediğimiz peş peşe izlemeyi yapmamıştım. Hatta çoğunu haftalık dizi muamelesi yaparak izliyorum. Okuduğum bir kitabın dizisini de ilk kez izlemiş değilim tabii ki. Ama 13 Reasonss Why’ı peş peşe izleyerek iki günde aradan çıkarmış oldum.

Haliyle gayet memnun kaldım. Merak unsuru kadar psikolojik malzemesiyle de kendisine bağlıyor. Ergen draması gibi görünse bile göründüğünden çok daha fazlasını içinde barındıran bir yapım olmuş. Olayları birçok açıdan ve karakter üzerinden işlediklerinden dolayı pek çok konuda empati yaptırmayı başarabiliyorlar. Geçmiş ile geleceği birbirine bağlama konusunda başarılılar.

Son üç bölümü izlerken olanların ağırlığı nedeniyle artık daralmaya başladığımı bile hissettim mesela. Hannah başta olmak üzere oyunculuklar da buna pek güzel şekilde çanak tuttular. Elbette Clay’in kasetleri dinleme hızı 13 bölüme yayıldığından biraz sabır da gerektirebilir.

Kadrosu

Kitapta ve dizide olanlar arasındaki farklar ise ilk başta biraz afallatsa da alışması uzun sürmüyor; zira sadık bir uyarlama olmuş. Daha doğrusu fazlası var, eksiği yok türden bir uyarlama var önümüzde. Şu haliyle mini dizi olarak rahatça izlenebilir, çünkü kitapla paralel bir kapanış yapmışlar. Kitabın devamı olmasa da diziye birinci sezon muamelesi yapıldığından ikinci sezon ihtimali de baki elbette. Muhtemelen de karakterlerin kasetlerin ardından değişen hayatını işleyeceklerdir.

Denenmesi için mutlaka tavsiye edebileceğim 13 Reasons Why hakkında yazacaklarım kitap-dizi farkları haricinde bu şekilde efendim. İyi seyirler…

Kitap ve Dizi Arasındaki Farklılıklar

Merak eden veya ilgisini çekebilecek kişiler için TVGuide ve benim eklemelerimle elimden geldiğince farklılıkları toparlamaya çalıştım. Ama sezonun tamamına dair spoiler (ispiyon) içerikli bilgi içerdiğinden haberiniz olsun.

1) Kitapta Clay kasetlerin tamamını bir gün içinde dinliyor; bunu yaparken de dış dünyayla pek iletişim kurmuyor. Sadece Hannah’nın başından geçenlerin yaşandığı mekanları ziyaret ediyor, vakit geçiriyor. Dizide 13 bölümlük kurgu için kasetleri bitirmesi final bölümünü buluyor.

2) Clay’in kaseti kitapta dokuzuncu, dizide ise on birinci. Kitapta Alex’in kaseti ikinciyken, Jessica’nınki üçüncü; dizide ise tam tersi. Ama ortaya konan kurgu genellikle kasetlerde olanlara sadık olacak şekilde ilerliyor.

3) Tek gün kurgusuna uygun olarak kitapta Clay’den önceki kişilerin iletişimde ve ittifak içinde olması gibi bir durum yok. Clay’in pek çoğuyla o gün içinde diyaloğu bile olmuyor. Bu bağlamda:
+ Kitapta Clay, Tyler’ın poposunu çekip resmini okulda yaymıyor. Hannah ve Courtney’in resmine bakarak mastürbasyon yapması da yok. Bryce’ın itirafını alıp kasetlere eklemesi zaten yok. Kimseden dayak yemiyor, disiplin cezası almıyor.
+ Alex kendisini kitap sonunda vurmuyor. Courtney’in eşcinsel olup olmadığını bilmiyoruz. Justin kasabayı terk etmiyor.
+ Kitapta Hannah’nın ailesi okulu dava etmiyor, Clay’in de onlarla bir bağı olmuyor. Dolayısıyla annesinin okulun avukatlığını üstlenmesi durumu yok, Mr. Porter’ın öğrencileri sorguya çekmesi de.
+ Dizide kasetteki karakterleri tanıyabildiğimiz için neden böyle insanlar olduklarının hikayesini öğrenme fırsatı da buluyoruz. Justin’in bağımlı annesi ve onun işe yaramaz sevgilileri, Courtney’in eşcinsel babaları nedeniyle cinsel kimliğini saklaması, Alex’in polis babasıyla arasındaki resmi bağ gibi… Kitapta kasetteki karakterler hakkında sadece Hannah ve Clay’in düşünceleri yer alıyor.

4) Dizideki Sheri karakterinin adı kitapta Jenny. Clay kasetler bittikten sonra onları kendisinden sonra gelen Jenny’ye postalıyor. Dizide olduğu gibi liste dışı birisi, kasetlerin varlığını veya Hannah’ya olanları öğrenmiyor.  Ayrıca Jenny’nin çarpıp da düşürdüğü trafik levhası yüzünden ölen kişinin kimliği kitapta belli değil; Clay’in yakın olmadığı ama okuldan tanıdığı bir öğrenci olarak resmediliyor. Dizide ise Clay’in iyi arkadaşı Jeff ölüyor.

5) Kitapta Tony’nin kasetlerin kopyasına sahip olduğunu Clay’in kasetinden hemen önce, yani sekizinci hikayenin sonunda öğreniyoruz. Dizide daha ilk bölümden ortaya çıkıyor. Tony’nin eşcinsel ve sevgilisi olan birisi olup olmadığı belli değil.

6) Hannah kitapta kendisini bileklerini keserek öldürmüyor, bir sürü hap içerek ölüyor.

Not: Diziyle ilgili daha önce bu yazıda yorum yapılıyordu.