Fringe mi, x-files mı, gerçek hayat mı?
4 yorum dkamoy 14 Mayıs 2009 00:20
x-files ve fringe
x-files‘ı da fringe‘i de seven bir izleyici olarak tv.com‘da pek hoşuma giden, 12 Mayıs 2009 tarihli bir yazı okudum bugün. Elimden geldiğince aslına sadık kalarak türkçeye çevirip sizlerle paylaşmak istedim hemen :____________Fringe / x-files / gerçek hayat
Fringe’in hokus pokus bilimi, atalarından biri olan x-files’a çok şey borçludur. Biz de bazı “araklar”ın gerçekleştiği örnekleri inceleyelim dedik.
Sezon finali bu gece yayınlanacak olan Fringe’in “fringe bilimi”nin unutulmaz örneklerine, bunların gerçek hayattaki karşılıklarına ve etkilendiği kesin olan x-files dizisinin dünyasındaki yerlerine bakalım.Buradan sonrası 2,10,11,13 ve 19. bölümlere dair spoil içerir.
* Bilimtrak şey: Katı maddelerin içinden geçmek
Bölüm adı: “Kasa” (10. bölüm)Yayın tarihi: 2 Aralık 2008
“neredeyse” sağlam duvarlar
Tanım: Bir insanın, atomik yapısını (ya da elektromanyetik güçlerini) bozarak ya da başka bir nesnenin atomik yapısını bozarak katı cisimlerin içinden geçebilme becerisi. Amiyane tabirle : Hatittir, herif duvardan geçiyor!Fringe gerçekliğinde : Banka soyguncuları bu tekniği, banka soymak için kullandılar. Ellerinde duvarın moleküler yapısını bozan bir alet vardı. Duvarlar eğrilebildiğinde, içinden geçiyorlardı. Ancak hırsızlardan biri, duvarlar yeniden katılaşmaya başladığı sırada geçmeye kalkışıp sıkışınca, fotoğrafta gördüğünüz duvar çiçeğine dönüşmüştü.
Gerçek hayattaki karşılığı : Kocaman bir sıfır. Tamam, belki Ally McBeal yapabilir.
The X-files’ta bu yapılmıştı : 6. sezonun 17. bölümünde. Trevor isimli bir adam, cisimlerin elektromanyetizmasının dengesini bozarak duvarlardan ve katı cisimlerin içinden geçebiliyordu. Böylece insanları öldürüyor hatta içlerinden geçerek kişisel alanlarını ihlal ediyordu. Böğk!* Bilimtrak şey: Insanın Kendiliğinden Yanması (iky)
Bölüm adı: “Gidilmemiş Yol” (19. bölüm)Yayın tarihi: 5 Mayıs 2009
Yandım anam!
Tanım: Robert T. Carroll’ın The Skeptic’s Dictionary‘sine ne göre; İnsanın Kendiliğinden Yanması diye “Bir insanın iç kimyasının veya nükleer hareketinin yarattığı ısı nedeniyle alev alması ve yanması”na deniyor. Amiyane tabiriyle : Birinin durup dururken alev alıp yanması — şanslıysanız, patlaması!-Fringe gerçekliğinde : Kadının biri, bir otobüse bindikten sonra sıcaklıyor. Sonra gittikçe daha da sıcaklıyor Otobüsten iniyor ve puf! bir anda kömür oluveriyor.
Gerçek hayattaki karşılığı : IKY ile ilgili 200’den fazla ihbar var, ama neyse ki hiçbirinin kalaylı bir şapka giydiğine dair ipucu bulunamamış. Bu olayların muhtemel nedeni başka bir katil : sigara.
The X-files’ta bu yapılmıştı : Aslında aşağı yukarı yapılmıştı. 2. sezonun 23. bölümünde. Adamın biri, gölgesi ile insanları yakabildiğini farkeder ve bu da Mulder’ın durumu IKY’ye benzetmesine neden olur.* Bilimtrak şey: Progeria
Bölüm adı: “Hep Aynı Hikaye” (2. bölüm)Yayın tarihi: 16 Eylül 2008
Gerçek bir Progeria vakası
Tanım: Hutchinson-Gilford progeria sendromu olarak bilinen genetik bir hastalık. Hastaların genç yaşta hızlı yaşlanmasına neden oluyor.Fringe gerçekliğinde : Kadının biri, hamile kaldıktan 1 saat sonra doğum yapıyor. Doğan çocuk, kısa süre içinde askere gidecek yaşa geliyor ve bir 4 saat sonra da ölüyor.
Gerçek hayattaki karşılığı : 30’larımızın ortalarında çoğumuz görece bir progeriaya tutuluruz, ama gerçek progeria spor bir araba alarak iyileştirilemiyor. Progeria Resarch Foundation (Progeria Araştırma Vakfı) verilerine göre öldürücü hastalık, 4-8 milyon çocukta bir ortaya çıkıyor. Hastalar genellikle 12-13 yaşlarında hayatlarını kaybediyorlar.
The X-files’ta bu yapılmıştı : 2. sezon 19. bölümde. Scully ve Mulder’ı bir gemi dolusu hızla yaşlanan tayfayı araştırırken izlemiştik. Hatta iki ajanın kendileri de bu hızlı yaşlamaya maruz kalmışlardı.* Bilimtrak şey: TeriantrofiBölüm adı: “Dönüşüm” (13. bölüm)Yayın tarihi: 3 Şubat 2009
Domuzadamlar Uçak Kazalarıyla Öldürülebilir
Tanım: Bir insanın metamorfoz ile bir hayvana dönüşmesi. Kurtadamların dönüşümü olan likantrofi en popüler şeklidir. Apidantropi diye ismini şimdi uydurduğum yarı insan yarı yaprak bitine dönüşme becerisi de en az popüler şekli.Fringe gerçekliğinde : Adamın biri bir virüs yoluyla iğrenç bir kirpiye dönüşüp, bir uçak dolusu insanı öldürüyor. Uçak düşüyor, kirpi adam ölüyor, Walter Bishop ölünün bağırsaklarıyla oynuyor. J.J. Abrams’ın bu uçaklarla alıp veremediği nedir kuzum?
Gerçek hayattaki karşılığı : Mitler, birçok sinema filmi ve 50lerin çeşit çeşit canavarlıkla ilgili adi şarkıları derken hemen hemen herkesin kurtadamlar ve dolayısıyla teriantropiye dair fikri vardır. Yine de yörenizdeki kıllı etkinliklerinizde ne görmüş olursanız olun, teriantropi uydurmadır. Ama bunu kertenkele adama sakın söylemeyin.The X-files’ta bu yapılmıştı : x-files’ta bu, bir o şekilde bir bu şekilde derken milyon kere kullanılmıştı. Kurtadamlar 1. sezon 19. bölümün konusuydu. 8. sezon 19. bölümde adamın biri kertenkeleye dönüşmüştü. Ayrıca 4. sezon 20. bölümde de birisi Scully’le yatmak için Mulder’a dönüşmüştü.* Bilimtrak şey: Dev Kaygan Kabuksuz Sümüklüböcek Parazitleri
Bölüm adı: “Bağ” (11. bölüm)Yayın tarihi: 20 Ocak, 2009
Tuz yok mu tuz? [daş yok mu daş]
Tanım: Sümük kaplı, kabuksuz, iğrenç kocaman bir salyangoz insanlardan besleniyor. Gözünüzde canlandırmanız için tarifime gerek var mıydı?Fringe gerçekliğinde :Bir virüs, kaygan bir halkalı solucana dönüşüyor ve öksürdüğünüz en iri (en kıvrak) balgam oluyor.Gerçek hayattaki karşılığı: Kocaman sümüklüböcekler sahiden var (inanmazsanız California Universitesi‘nden birine sorun), ama vücudunuzu mesken tutacak kadarı yok. Yoksa var mı?The X-files’ta bu yapılmıştı : 8. sezon 4. bölümde garip bir tarikat sümüklüböceğe benzer bir hayvana tapınıyordu. Hayvan, insanların omurgasından besleniyordu.Iki dizi arasında aklınıza gelen başka tuhaf benzerlikler mi var? Hadi yorumlara alalım sizi!____________
yorumlar
Dizileri karşılaştırmayı çok sevmem. Ortak noktalar bulduğumda ise kör göze parmak şeklinde olmadığı sürece sevinirim de…
Yukarıdaki yazıdaki tespitleri hoşuma giderek okumuş olsam da kişisel fikrim “fringe x-files’tan amma da kopya çekiyor” şeklinde değil. Bir yanda 11 sezonluk x-files, bir yanda rüştünü ispat etmeye çalışan, lost eşiğini atlayacağım diye ıkınan fringe (ki bence lost’la karşılaştırmak da yanlış olur.)
Sonuçta bir fikri birisinin sizden önce düşünmüş olması, sizin aklınıza bu fikir gelince kullanmanıza engel olmamalı. elbette orjinal fikirlere açız. Ama yıllarca bilim kurgu edebiyatının içinden geçip, “bilim mi dedin? hem de kurmuşlar mı?” diyerek 80,90, 2000’lerin önümüze gelen sci-fi dizisine el attıktan sonra, yeni bir diziden sürekli “orjinal” fikirlerle gelmesini beklemek çok büyük haksızlık olur. iş ki fikri ve hikayeyi birebir kullanmasın. (örneğin Equilibrium filmini çekip, sonra utanmadan bir de Ultraviolet‘i çeken yönetmeni ben taşlarım mesela. )
öyle kopya çekiyor denecek olduktan sonra her diziye, her filme bir kulp bulunur. “alternatif gerçeklik” kullanılınca “sliders‘dan arak” mı diyeceğiz? ya da zamanda ileri geri (flashback, flashforward) yapılınca “star trek‘lerde kaç kere kullanıldı oğlum bu?” diye burun mu kıvıracağız?
ha, fringe x-files’a benzemiyor mu? bence benziyor ve benzesin de… bir zamane x-files’ı izlemekten hoşnutum açıkçası. “harika” gitmiyor, birçok yerde “aman yaa” dedirtiyor ama sevdiğim 4+ sezon süren bilim kurgu dizilerinin içinde (farscape hariç) ilk sezonu sonrakilere göre iyi olan yok (hatta çoğunun ilk sezonu SG1‘ınki gibi tırışkadan teyyare).
Öyle ise, varsın bir iki birşey gözüme takılsın, varsın ortak konular işlesinler değil mi ya?
fringe de jj abrams’ın başarılı işlerinden biri. senaryo ise sonsuza kadar genişleyebilecek şekilde. ama insanların ilgisini çekenlerse benzer şeyler. bu nedenle dizilerin birbirine benzemesi kaçınılmaz oluyor…
ben genelde fringe deki olayları izlediğim animelerden hatırlıyorum.
* sümüklüböcek bölümünde böceği tam scully e yerleştiriyorlardı ki mulder mekanı basıyordu sanırım.
* bu arada mulder dönüşen herif o bölümde scully ile yatıyordu. mulder son bir iki sezona kadar scullye elini sürmeye kıyamadı.
* bu arada farklı gerçeklik ile ilgili olarak, mulder bermuda şeytan üçgenine gidip geçmişe dönüyor nazilerin bastığı bir gemi tarafından kurtarılıyordu.
@ mnc : di mi? mesela şu Teriantrofi mevzuu, naruto’nun 9tails’i değil de nedir
hakikaten doğru dedin. anime dünyasına bir uğrayan için, “normal” dizileri izlerken “orjinallik aramak” lüksü hiç kalmıyor yahu.